Artikulli i gazetës ‘Seattle Tribune’ përmbante gjithshka, Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, Adolf Hitlerin dhe një automjet me vlerë 15 milionë dollarë. Nuk ishte për t’u çuditur që ai u përhap me shpejtësi në të gjitha mediat shtetërore të Rusisë dhe atyre pro-Kremlinit.
Përzgjedhja e temës ishte e çuditshme për një gazetë të vogël të një qyteti amerikan, që zakonisht mbulon vetëm zhvillimet lokale.
Në fakt, artikulli me titullin “Makina e paradës së Hitlerit blihet nga Zelensky i Ukrainës” ishte një tjetër lajm i rremë i përhapur nga propaganda ruse.
‘Seattle Tribune’ nuk ekziston si media. Ajo është një faqe interneti e maskuar si një organizatë mediatike. Vetë artikulli ishte një përmbledhje e temave më të njohura të dezinformatave të Rusisë për Ukrainën: ‘nazizmi’, ‘korrupsioni pa kufi’ dhe ‘shpërdorimi i ndihmës amerikane’.
Sipas artikullit, Presidenti Zelensky u pa në Kiev duke dalë nga një makinë e llojit ‘Mercedes-Benz 770K Grosser Offener Tourenwagen’, automjeti i paradës së Adolf Hitlerit. Kjo supozohet se ka ndodhur vetëm disa ditë pasi udhëheqësi i Ukrainës u kthye nga Uashingtoni, ku qeveria amerikane kishte ndarë një ndihmë prej 8 miliardë dollarësh për vendin e tij.
Artikulli përfshinte fotografinë, me gjasë, të një publikimi në kanalin ukrainas ‘Realna Viyna’ në aplikacionin ‘Telegram’. Ai shfaq një foto të automjetit të parkuar përpara ndërtesës së administratës presidenciale të Ukrainës, në Kiev.
Sidoqoftë, përtej faktit se faqja e lajmeve ‘Seattle Tribune’ nuk ekziston në të vërtetë, artikulli kishte disa probleme të tjera të dukshme.
Së pari, kanali ‘Realna Viyna’, që në gjuhën ukrainase do të thotë ‘Lufta e Vërtetë’, nuk ka publikuar atë që shihet në fotografi. Së dyti, fotografia e “automjetit të Hitlerit” gjendet lehtësisht në internet. Fotografia e ndërtesës presidenciale të Ukrainës, është manipuluar duke i shtuar makinën e Hitlerit.
Zëri i Amerikës arriti të konfirmojë se fotografia e makinës ishte ajo që gjendet me lehtësi në internet. Zëri i Amerikës e bëri këtë duke parë njollën e zezë në asfalt, nën automjet dhe reflektimin që shihet në xhamin e përparmë që përputhen plotësisht me imazhin e ‘Mercedes-Benz 770K’ të gjetur në internet.
Së treti, faqja e internetit ‘Seattle Tribune’ u regjistrua më 3 tetor të këtij viti, vetëm gjashtë ditë përpara se të publikohej artikulli i rremë. Regjistrimi u bë me një afat për vetëm një vit.
‘Seattle Tribune’ duket se i përket një rrjeti faqesh interneti dezinformuese të kontrolluara nga John Mark Dougan, amerikan që jeton në Rusi, sipas Shayan Sardarizadeh-ut, gazetar që merret me dezinformatat në rrjetin ‘BBC’.
Ai vuri në dukje në rrjetin social X se krijimi i faqeve të rreme lokale të lajmeve amerikane është qasja standarde e zotit Dougan. Ky përfundim përputhet me vëzhgimet e Zërit të Amerikës për rrjetin e amerikanit Dougan.
John Mark Dougan, ish-zëvendës sherif në Florida, u akuzua për zhvatje dhe përgjim në Shtetet e Bashkuara. Në vitin 2016, ai u arratis në Rusi dhe më vonë mori azil politik atje.
Ai tani operon të paktën 167 faqe dezinformimi që shpesh publikojnë artikuj që u shërbejnë interesave ruse, sipas një hetimi të majit të këtij viti nga ‘NewsGuard’.
Faqet e zotit Dougan më parë tërhoqën vëmendjen për përhapjen e një historie të rreme duke pretenduar se zonja e parë e Ukrainës, Olena Zelenska, kishte blerë një makinë Bugatti prej 4.8 milionë dollarësh gjatë një vizite në Francë, për përkujtimin e zbarkimit të aleatëve në Normandi.
Artikull dukej se synonte audiencën perëndimore. Historia e rreme e “makinës së Hitlerit”, megjithatë, po përhapet më së shumti brenda audiencës ruse. Në një mesazh në ‘Telegram’, zoti Dougan i tha Zërit të Amerikës se nuk ishte në dijeni për faqen e internetit ‘Seattle Tribune’.
“Nuk kam dëgjuar kurrë për të. Por e kërkova në internet dhe e pashë, dhe vura re se ka shumë informacione të shkëlqyera atje. Një shtyllë e vërtetë integriteti gazetaresk, në të njëjtin nivel me ‘Nju Jork Tajms’, CNN dhe MSNBC”, shkroi ai, duke iu referuar gazetës së njohur dhe dy rrjeteve të mëdha televizive në Shtetet e Bashkuara.
Siç ndodh shpesh me falsifikimet që kryhen me cilësi të lartë, historia e rreme rreth automjetit të paradës së Hitlerit kombinon një tregim fiktiv rreth Presidentit Zelensky me fakte reale rreth shitjes së një makine të paradës së ish-nazistëve në Shtetet e Bashkuara.
Informacioni i vërtetë vjen nga një artikull në një gazetë të vërtetë amerikane: ‘The Seattle Times’, e cila në shkurt të vitit 2018 njoftoi se automjeti ‘Mercedes-Benz 770K’ ishte shfaqur për një kohë të shkurtër në Seattle, pasi ishte vënë në ankand në Scottsdale të Arizonës, para një muaji.
Pasi automjeti nuk u shit në ankand, shpejt gjeti një blerës. Pas shitjes, ‘makina e Hitlerit” u shkarkua për pak kohë nga një kamion në lagjen e pasur Medina, në periferi të qytetit Seattle. Aty tërhoqi vëmendjen e një banori vendas, i cili i dha një intervistë për këtë gazetës “The Seattle Times”. Më vonë, automjeti ka të ngjarë të jetë ngarkuar përsëri në kamion dhe të jetë largur nga aty.
Drejtori i kompanisë së ankandeve ‘Worldwide Auctioneers’, Rod Egan (emri i tij u përmend gjithashtu në artikullin e rremë të ‘Seattle Tribune’), nuk pranoi t’i tregonte ‘The Seattle Times’ blerësin e aitomjetit, duke përmendur një marrëveshje që nuk lejonte zbulimin e identitetit.
Megjithatë, zoti Egan tha se destinacioni përfundimtar i makinës ishte ‘shumë, shumë larg’ përtej kufijve të Shteteve të Bashkuara.
Artikulli i ‘Seattle Times’ citoi gjithashtu një raport të medias gjermane se gjashtë makina të tilla ishin blerë nga një miliarder rus në vitin 2009. Midis tyre ishte edhe automjeti i përmendur në artikullin e rremë.
Artikulli i rremë rreth Presidentit Zelensky dhe “automjetit të Hitlerit” kujtoi gjithashtu një skenë nga filmi amerikan i vitit 2001 ‘Rat Race’. Aty, aktori Jon Lovitz vjedh makinën e paradës së Hitlerit nga një muze imagjinar i oficerit nazist Klaus Barbie dhe më pas e përplas atë në një takim të veteranëve amerikanë të Luftës së Dytë Botërore.
I pyetur nëse ishte i njohur me filmin dhe skenën, ziti Dougan u përgjigj duke e vlerësuar filmin si ‘flori të komedisë’./VOA
