Në Ditën Ndërkombëtare të Përkthimit, e cila shënohet cdo 30 shtator, mendohet edhe njëherë për rëndësinë e gjuhëve, linguistikës dhe mundësisë së përkthimit.
E kur kjo ndodhë me poezinë, përkthimi bëhet një armë edhe më e fortë.
KultPlus ju sjellë katër poezi nga autorë të huaj, e për fatin e mirë ato kanë gjetur përkthim edhe në gjuhën shqipe.
Migel Ernandesit
Edhe unë, Migel, jam tokë. S’ka vdekje, përderisa
Parmenda na shkon përmbi gjokse, përderisa
Jeta jote jeton brenda meje, përderisa
Mund t’i them ato që ti s’i the dot, përderisa
Një vend tjetër fjalën do të ma flasë, përderisa
Jam e korra jote dhe ai tjetri është imja, përderisa
Ka duar e vegla që punojnë, Migel,
Se që të tre ne jemi tokë,
Tokë është emri ynë e i gjithçkaje
Dhe toka s’vdes edhe në e varrosshin.
– Hesus Lopes Paçeko
Gazel i dashurisë së beftë
Askush nuk e kuptonte parfumin
E manjolës së errët të barkut tënd.
Askush nuk e dinte që torturoje
Një kolbër dashurie ndër dhëmbë.
Njëmijë kalushë persianë flinin
Në sheshin me hënë të ballit tënd,
Ndërsa unë – katër net që rrokja
Belin tënd, ku borë kurrë s’pat rënë.
Mes allçie e jaseminësh, degëz të zbehtë
Prej farëzash shihja vështrimin tënd.
Shkronjta e fildishta që thonin “Gjithmonë”
Kërkoja nga gjiri për të t’i dhënë.
Gjithmonë, gjithmonë… kopsht i agonisë,
Të ikshëm e përfytyroj kurmin tënd,
Gjakun e damarëve të tu në gojën time,
Gojaën tënde pa dritë që më vdes në vend.
– Federica Garcia Lorca
Fillesë
Orë pas ore, s’bëhet dita,
Është dhimbje për dhimbje:
Koha nuk rrudhoset dot,
Nuk harxhohet kot:
Deti thotë det,
Toka thotë tokë:
Njeriu pret.
E vetëm
Kambana e tij
Atje mes të tjerave
Ruan në zbrazësinë e vet,
Qetësinë e patrazuar,
Që do t’i jepet kur të ngrejë ai
Të metaltën gjuhën e tij valë mbi valë.
Nga shumë gjëra që pata,
Në gjunjë duke ecur anë e mbanë
Këtu, lakuriq,
S’kam veç mesditën e rëndë
Të detit, e një kambanë.
Zërin e tyre që të vuaj më dhanë ato
E paralajmërimin që të ndaloj.
Në gjithë botën ndodh kjo:
Në hapësirë vazhdon.
E deti jeton.
Kambanat janë aty.
– Pablo Neruda
Kush
Kaloi muaji i lulimit. Frutat në shtëpi
Janë ngrënë ose kalbur. Jam e gjitha gojë.
Tetori është muaji i grumbullimit.
Ufmë në kasolle, si në bark të nënës:
Veglat e vjetra, bishtat, grabuja të ndryshkura.
Këtu, midis kokash të vdekura, jam në shtëpi.
Lermëni të prehem në saksinë e luleve,
Merimangat nuk do të më pikasin..
Zemra ime – një elbarozë e mpirë.
Ja sikur era të dilte prej mushkërive.
Një surrat qeni u merr erë luleve.
Petalet rriten këmbëpërpjetë.
Ata kërcasin, si shkurre hortensie.
Mua që kam ardhur mbrëmë tek trarët,
Më ngushëllojnë kokat që kalben,
Që s’flenë dimrit.
Kokat e lakrave: të purpurta, si krimba, të sermta,
të veshura me veshë mushkash dhe flatra fluturash,
Por me zemra të blerta.
Venat i kanë të bardha, si dhjamë derri.
O bukuri e konsumit!
Kunguj portokalli të pasy.
Këto salla janë plot me gra që ndjellin shpesë.
Ja se ç’shkollë e mërzitshme. Jam rrënja,
guri, klithma e hutit.
Asnjë ëndërr nuk më shtiret.
Mama, ti je mu njajo gojë,
në të cilën do të kisha qenë gjuhë.
O nënë pangjashmërie, hamë!
Hije e derës së tremesë,
Që përthithet në koshin e plehrave.
Unë thashë se ndoshta, e kujtoj këtë nga fëminia.
Atje rriteshin të tilla lule gjigande,
gojë të purpurta e të kuqe, thjesht të magjishme.
Rrathët prej kërcejve të manaferrave
m’i ndillnin lotët në grykë.
Tani ato më ndezin si një llampë.
Herëdokur me javë të tëra nuk ndërmend asgjë.
– Sylvia Plath
