Asgjë nuk mund të të pregatisë vërtet të humbësh fëmijën tënd. Kur mendoj të shkuarën, shpesh them me vete se mjekët duhet të kishin shkruar edhe për mua një çertifikatë vd ek jeje ashtu siç bënë për tim bir, sepse kur ai vdiq, bashkë me të vdiq edhe një pjesë e imja. Andi ishte pothuaj 12 vjeç. Për më shumë se tre vite ai luftoi me kan ce rin. I kaloi ato tre vite nepër rrezatime dhe kim iote rapi; i kaloi duke hyrë e duke dalë nga rea nima cioni.
Çdo verë gjatë këtyre tre viteve, Andi shkonte në kamp për fëmijët me ka nc er. Atij i pëlqente shumë dhe dukej sikur i harronte spitalet dhe sëmundjen dhe thjesht kthehej përsëri një fëmijë. Të nesërmen pasi ai u kthye nga kampi, shkuam për të bërë kontrollin rutinë të gjendjes së tij shëndetësore. Lajmet ishin të këqija. Mjekët caktuan një transplant të palcës së kurrizit të tij pas dy ditësh në një spital 500 km larg shtëpisë sonë. Të nesërmen futëm gjërat e tona në valixhe dhe u nisëm.
Një nga gjërat e mia që mora në valixhe ishte dhurata që Andi më solli kur u kthye nga kampi. Një rreze-thithëse plastike (mjet plastik i cili kur ekspozohet në diell formon një ylber ngjyrash) e cila kishte një kupë që ngjitej në dritare. Ai më thoshte, “Mami, do të të bëj si një ylber me këtë.” Si çdo nënë, unë e konsideroj çdo dhuratë nga fëmija im si thesar dhe e mora me vete.
Mbërritëm në spital dhe filluam kalvarin e terapive që doktorët mendonin se ishte i vetmi shans për djalin tim. Kemi kaluar disa javë atje. Javë të cilat rezultuan të ishin të fundit të jetës së Andit. Kurrë nuk flisnim për vd ek jen, përveç një herë. Andi ishte i rraskapitur dhe duhet ta kishte kuptuar se po humbte terren. U mundua të më japë disa shenja. Pas një terapie të fortë dhe shumë i lodhur, u kthye drejt meje dhe më pyeti, “A të dhemb kur vd es?”
Isha e shokuar, por iu përgjigja sinqerisht, “Nuk e di. Por nuk dua të flas për vd ek jen, sepse ti nuk do të vd es ësh, Andi.” Ai ma kapi dorën dhe tha, “Akoma jo, por po lodhem shumë.” E dija se çfarë po më thoshte, por po mundohesha shumë që ta injoroja dhe ta mbaja larg mendjes sime atë mendim të tmerrshëm.
Kaloja shumë kohë gjatë ditës duke parë Andin që flinte. Nganjëherë shkoja në dyqane për të blerë zarfa dhe letra. Kisha shumë pak para, mezi mbijetonim. Infermieret e dinin situatën tonë dhe bënin një sy qorr kur unë flija në dhomën e Andit dhe haja ushqim ekstra nga tabakaja e tij. Por gjithmonë e gjeja zgjidhjen
për të blerë zarfa sepse Andi kishte shumë qef kur i dërgonin letra me postë.
Transplanti i palcës së kurrizit ishte një përvojë shumë e hidhur. Andi nuk mund të kishte vizitorë për shkak se sistemi i tij imunitar ishte shumë në rrezik. Mund të them me plot bindjen se atë kohë ai është ndjerë më i izoluar se kurrë. E vendosur për të diçka që do t’ia lehtësonte atij këtë situatë, fillova ti afrohem njerëzve totalisht të panjohur që ishin në sallat e pritjes dhe i pyesja, “A mund ti shkruash një letër djalit tim?” Ia shpjegoja situatën e tij dhe iu ofroja një letër e një laps për të shkruar. Me shprehje të befasuara në fytyrat e tyre, ata e bënë këtë gjë. Askush nuk më refuzoi. Ata më vështronin dhe shikonin një nënë të mbushur me dhimbje.
Këta njerëz më mahnitën, edhe pse kishin hallet e tyre ata përsëri gjetën kohën ti shkruanin Andit. Disa, thjesht shkruanin një shënim të vogël, “shërim të shpejtë”. Disa shkruajtën letra të vërteta: “Çkemi, unë jam nga Idaho dhe po vizitoj gjyshen time këtu në spital…” dhe mbushnin një apo dy faqe me historitë e tyre, nganjëherë duke i kërkuar Andit që ti vizitonte në qytetin e tyre sapo ai të shërohej. Një herë një grua më preku shumë duke më thënë, “Hej, para dy javësh më kërkove që ti shkruaja tët biri një letër. A mund ti shkruaj përsëri?” Ia kam dërguar me postë Andit të gjitha letrat dhe e shikoja e ngazëllyer teksa ai i lexonte ato shumë i lumtur. Andi kishte një mal me letra përpara deri ditën që ndërroi jetë.
Një ditë, shkova në dyqan për të blerë më shumë zarfa dhe pashë një prizëm ylberi në shitje. Mu kujtua rreze thithësja që Andi më kishte dhuruar, ndjeva se duhet ta bleja për të. Kushtonte shumë por nuk pyeta, i zgjata paratë shitësit dhe vrapova si fëmijë tek dhoma e Andit t’ia tregoj.
Ai qëndronte shtrirë në shtrat, aq i dobët saqë as kokën nuk kishte fuqi ta lëvizte. Grilat e dritares ishin thuajse të mbyllura, por një rreze dielli depërtoi në në mes të krevatit. E vendosa prizmin në dorën e tij dhe thashë, “Andi, më bëj si një ylber.” Por Andi nuk mundej. U mundua ta ngrejë krahun lart, por kjo ishte e tepërt për të. Ai kthey fytyrën e tij tek unë dhe tha, “Mami, sapo të shërohem, do të të bëj të dukesh një ylber aq të bukur saqë nuk do ta harrosh kurrë.”
Kjo ishtë një nga gjërat e fundit që Andi më tha. Vetëm pak orë më vonë, ai ra në gjumë dhe gjatë natës kaloi në koma. Qëndrova me të në Qendrën e Kujdesit Intensiv duke i bërë masazh, duke i folur, duke i lexuar letrat, por ai kurrë nuk reagoi. I vetmi zë ishte sinjali konstant ‘biip..biip…biip…’ i makinës që e mbante në jetë. Po shikoja vd ek jen përballë, por ende mendoja se duhet të ketë një shpëtim në minutën e fundit, një mrekulli që do të ma kthente përsëri tim bir.
Pas pesë ditësh, mjekët më thanë se truri i tij kishte pushuar së funksionuari dhe që ai nuk do të ishte më “Andi”. Kishte ardhur koha që ta shkëpusnim atë nga makineritë që i mbanin trupin të gjallë. U kërkova nëse mund ta mbaja në krahë, dhe kështu në të gdhirë, ata më sollën një karrige lëkundëse në dhomë dhe pasi u ula në karrige, ata fikën makineritë dhe transportuan trupin e tij nga shtrati në krahët e mi.
Në kohën që e ngritën nga shtrati, këmba e tij bëri një lëvizje të pavullnetshme dhe goditi një rreze-thithëse plastike me këmbë duke e rrëzuar atë nga tavolina në krevatin e tij. “Hapini grilat,” Qava unë. “Dua që kjo dhomë të jetë plot me rreze dielli!” Infermierja nxitoi drejt dritares për të tërhequr litarin. Në kohën që ajo hapi grilën, drita e diellit u përplas në rreze-thitësen qe i pata dhuruar. Mu mbajt fryma, të gjithë ndalën së bëri atë që ishin duke bërë, një heshtje që të kall datën.
Papritur dhoma u mbush me blice ngjyrash, dhjetëra e dhjetëra ylberë gjithandej në mure, në dysheme, në tavan, në batanijen e mbledhur përreth Andit teksa ishte shtrirë në krahët e mi – dhoma ishte e gjallë me ylberë. Askush nuk fliste dot. Shikova poshtë tim bir dhe ai pushoi së marri frymë. Andi shkoi, por edhe në tronditjen e asaj vale të parë pikëllimi, u ndjeva e ngushëlluar. Andi më bëri ylberin që më kishte premtuar – atë që unë nuk do ta harroja kurrë.
Nga Linda Bremmer, nëna e Andy Bremmer.
Mësimi:
Nuk dua të shtoj asgjë që të prish këtë histori të Andit të vogël vetëm se t’ju pyes. Tani më thoni, a ju gënjeva që është shumë e bukur?! U penduat që lexuat gjithë këtë histori të gjatë? Besoj se ia vlejti. Ju falenderoj që më ndiqni dhe mos harroni, mendjen në vend.
Histori
