Lufta në Ukrainë duket sikur ka hyrë në një fazë të re dhe të rrezikshme, ku Rusia po shton gjithnjë e më shumë kërcënimet për përdorimin e armëve bërthamore.
Njeriu besnik i Vladimir Putinit, Dmitri Medvedev kthehet për të drejtuar gishtin drejt Perëndimit, duke paralajmëruar katastrofë bërthamore. “Perëndimi e shtyn botën drejt një lufte globale, vetëm fitorja ruse është garanci kundër luftës botërore”.
Ish-presidenti rus kritikon gatishmërinë e Shteteve të Bashkuara dhe Evropës për të mbrojtur dhe ndihmuar Ukrainën, një vend nën sulm. Nëse Rusia nuk fiton, Ukraina duhet të fitojë. Dhe qëllimi i Kievit është kthimi i të gjitha territoreve që i përkisnin më parë. Ky është një kërcënim për vetë ekzistencën e shtetit tonë.
Dhe përfaqëson një arsye për zbatimin e pikës 19 të Bazave të politikës së Federatës Ruse në fushën e parandalimit bërthamor”, u shpreh ai. Madje, nënkryetari i Këshillit të Sigurimit shkon aq larg sa justifikon përdorimin e armëve bërthamore. Arsyeja? “Kjo përfaqëson një arsye të drejtpërdrejtë në fushën e parandalimit bërthamor.”
Shkurt, për Medvedevin është një “provokim i drejtpërdrejtë i një lufte botërore me përdorimin e armëve bërthamore”. Kujtojmë se pak javë më parë, ishte po Medvedev që kërcënoi Perëndimin. “Armiqve tonë u pëlqen të japin deklarata të mëdha për lirinë, demokracinë dhe misionin.
Në fakt, kjo është vetëm një diarre rituale verbale. Burimet e demagogjisë me retorikë të mbrapshtë kanë qenë prej kohësh një armë e sprovuar dhe e testuar e botës anglo-saksone, me të cilën ata derdhin pjesën tjetër të njerëzimit në përpjekje për të mbrojtur ekskluzivitetin dhe të drejtën e tyre për të sunduar botën”, shkruan Zëvendëspresidenti i Këshillit të Sigurimit të Rusisë në Telegram.
Po, ashtu Medvedev tha se Rusia ka të drejtë të përdorë armët bërthamore. “Nëse Rusia është baza e një kufiri të rrezikshëm, ne do të duhet të përgjigjemi. Pa lejen e askujt, pa konsultime të gjata. Dhe definitivisht nuk është blof”, shkroi Medvedev pak javë më parë.
Sa armë bërthamore ka Rusia?
Të gjitha shifrat për armët bërthamore janë vlerësime, por, sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, Rusia ka 5,977 koka bërthamore, pajisjet që shkaktojnë një shpërthim bërthamor, megjithëse kjo përfshin rreth 1,500 që janë të pa përdorshme dhe që do të çmontohen.
Nga rreth 4500 të mbeturat, shumica konsiderohen armë bërthamore strategjike, raketa balistike ose raketa, të cilat mund të synohen në distanca të gjata. Këto janë armët që zakonisht lidhen me luftën bërthamore. Pjesa tjetër janë armë bërthamore më të vogla dhe më pak shkatërruese për përdorim me rreze të shkurtër veprimi në fushat e betejës ose në det.
Por kjo nuk do të thotë se Rusia ka mijëra armë bërthamore me rreze të gjatë gatishmërie. Ekspertët vlerësojnë se rreth 1500 koka luftarake ruse janë aktualisht “të vendosura”, që do të thotë të vendosura në bazat e raketave dhe bombarduesve ose në nëndetëse në det.
Si krahasohet kjo me vendet e tjera?
Nëntë vende kanë armë bërthamore: Kina, Franca, India, Izraeli, Koreja e Veriut, Pakistani, Rusia, SHBA dhe Britania e Madhe. Kina, Franca, Rusia, SHBA dhe Britania e Madhe janë gjithashtu midis 191 shteteve të nënshkruara në Traktatin për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT).
Sipas marrëveshjes, ata duhet të reduktojnë stokun e tyre të kokave bërthamore dhe, në teori, janë të përkushtuar për eliminimin e tyre të plotë. Dhe ka reduktuar numrin e kokave luftarake të ruajtura në ato vende që nga vitet 1970 dhe 80. India, Izraeli dhe Pakistani nuk u bashkuan kurrë me NPT dhe Koreja e Veriut u largua në 2003.
Izraeli është i vetmi vend nga nëntë që nuk e ka pranuar kurrë zyrtarisht programin e tij bërthamor, por pranohet gjerësisht të ketë koka bërthamore. Ukraina nuk ka armë bërthamore dhe, pavarësisht akuzave nga presidenti Putin, nuk ka asnjë provë se është përpjekur t’i marrë ato, shkruan BBC.
